Yaş Gruplarına Göre Çocukların Gelişimsel Özellikleri
4 Yaş Çocuğunun Gelişimsel Özellikleri:
- Kendi kendine harekat edebilen, soru sorabilen, seçim yapabilen, kendisi hakkında bilgiler verebilen bir bireydir.
- Büyük ve küçük kas becerileri artmıştır. Rahatça zıplar, koşar, yürür ve her fırsatta harekat etme ihtiyacını belirtir.
- Ne, neden, niçin sorularına sıklıkla kullanır. Kendisine yapılan açıklamaları ilgi ile dinler.
- Yetişkin davranışları örnek alır.
- Argo kelimeleri kullanmayı dener.
- Dil aracılığıyla duygu ve düşüncelerini anlatmakta oldukça başarılıdır. Zaman zaman kendisini ifade etmekten güçlük çekse de genellikle kendisini iyi ifade edebilir.
- Gerçek ile hayali birbirine karıştırma konusunda sorunları vardır.
- Masal dinlemeyi sever. Dikkat süreleri 10 – 15 ile değişir.
- Ceza korkusu olmaksızın 4 yaş çocuğu, neden kurallara uyması gerektiği bir türlü anlayamaz.
- Zaman zaman akranlarına karşıda saldırgan olabilir.
5 Yaş Çocuğunun Gelişimsel Özellikleri;
- Duygularını kontrol etmeyi büyük ölçüde başarır.
- Giyinmek, yemek yemek, saç taramak ve yıkanmak konusunda artık iyice ustalaşmıştır.
- Resim ve müzikle ilgilenmekten zevk alır.
- İnsan resmini, baş, bacaklar ve ayaklar olarak çizer. Bedenin bu çizimde yer alması 6. yaşa doğru gerçekleşebilir.
- Grup oyunlarından hoşlanır. Grubun dışında kalmak istemez, arkadaşları ile olabilmek için bazı fedakarlıklarda bulunması gerektiğini fark eder.
- Çocuğun çevresine ilişkin yeni keşiflerde bulunduğu, çevresini gidererek genişlettiği, yetişkin desteğine daha az ihtiyaç duyarak bazı sorumluluklar almaya hazırlandığı yaştır.
- Hızla sosyalleşmektedir. Toplum kurallarını öğrenmek için gayret gösterir genellikle canlı ve neşelidir.
- Bu yaşta gelişme ilk 4 yıla kıyasla oldukça yavaşlamıştır.
- Herhangi bir becerinin kazanılmasında büyük bir sebat gösterir.
- Sürekli konuşur ve sorular sorar.
6 Yaş Çocuğun Gelişimsel Özellikleri;
- Ev içi ve dışı etkinliklerde çok canlıdır.
- El becerilerini sağlayabileceği olanakları keşif etmiştir. Bloklarla çeşitli yapılar yapar ve oyunlarında bunları kullanır.
- El işi çalışmalarını severek yapar. Rahatlıkla keser; yapıştırır; katlar ve şekil verebilir.
- Top ve ip oyunları yaygındır. Erkek çocuklarının genellikle top, kız çocuklarını ise ip oyunlarını yeğledikleri görülür.
- Oyunlarda kız – erkek ayrımı görünmeye başlanır. Grup oyunlarına istek artmıştır.
- Çizgileri daha gerçekçidir. Bir insan resmini, baş, gövde, kollar ve bacaklarını belirterek tam çizebilir.
- Şekilleri tanır eleştirebilir. Harfleri kopya edebilir; adını yazabilir.
- Kitapta resim boyamayı ve resim yapmayı sever.
- Pasif kelime hazinesi ilköğretim için gerekli görülen zenginliğe ulaşmıştır.
- Kendi görüş açısından sağ ve sol tarafını ayırt edebilir; ancak, diğer bir kişinin sağ ve sol kolunu göstermekte güçlük çeker.
- Basit alışverişleri rahatlıkla yapabilir; paraları tanır.
- Geçmiş, şimdi ve gelecek zaman kavramları, kaba bir biçimde, şekillenmeye başlamıştır.
3 – 5 yaş çocuğunun genel özelliklerini kısaca belirttikten sonra yine de;
- Her çocuğun kendine özgü ve bir diğerinden farklı olduğu,
- Her çocuğun kendini öğrenme hızı, stili ve kendi büyüme hızı olduğu,
- Gelişim hızının bazı dönemlerde yavaşlayıp bazı dönemlerde de hızlanabileceği,
- Her çocuğun aileden aldığı kalıtım özelliklerinin farklı olduğu gibi içinde yaşadığı aile ortamındaki deneyimlerinde birbirinden farklı olduğu,
- Çocuğun içinde yaşadığı yakın ve uzak çevrenin gelişim üzerinde etkili olduğu da unutulmamalıdır.
